معرفی و بررسی نسخۀ خطی شمع و پروانۀ میرعسکرعلی عاقل‌خان رازی
نویسنده
چکیده مقاله:
میرعسکرعلی عاقل‌خان رازی (1108ق) شاعر، نویسنده، مورخ و صاحب‌منصب فارسی‌زبان هند، در اورنگ‌آباد دکن متولد شد. او مثنوی شمع و پروانه را که به «پَدْماوَت» و «سوزوگداز» نیز شهرت دارد و از منظومه‌های عاشقانه‌ای است که به ستی‌نامه‌ها معروف‌اند، در سال ۱۰۶۹ق سروده است. در این مقاله، عاقل‌خان رازی و تنها نسخۀ خطی موجود در ایران از مثنوی او که دومین ترجمه به زبان فارسی از «پَدْماوَت» ملک‌محمد جائسی است، معرفی و بررسی شده است. روش پژوهش در این مقاله، توصیفی‌تحلیلی است. این مثنوی در ۲۳ عنوان تنظیم شده و تلمیحات قرآنی، عربی، ایرانی، کنایه‌های فارسی و تکرار آنها در منظومه قابل توجه است. تأثیرپذیری عاقل‌خان رازی از عاشقانههای نظامی، از یافتههای تحقیق است. این اثر تاکنون در ایران چاپ نشده و شش نسخه از آن در کتابخانه‌های هند و یک نسخه در کتابخانۀ آستان قدس رضوی موجود است.
منابع مشابه
معرفی نسخۀ خطی مجمع‌الشعرا و شاعران ناشناختۀ آن
نسخه‌های خطی گنجینه‌های ارزشمندی است که از جایگاه ویژه‌ای در معرفی و حفظ فرهنگ و تمدن هر کشوری برخوردار است؛ زیرا این نسخ به‌طور مستقیم نشان‌دهندۀ اندیشه و دیدگاه حاکم بر یک ملت و قوم در ابعاد مختلف است. یکی از این گنجینه‌ها نسخۀ خطی مجمع‌الشعرا اثر امیر رستم خوریانی متعلق به قرن نهم هجری است و شامل 25800 بیت از شعر شعرا بر اساس حروف الفباست و به‌صورت تک‌نسخه در کتابخانۀ مجلس به شمارۀ ...
متن کاملمعرفی نسخۀ خطی تذکرة الشعرای محفوظ در کتابخانۀ وزیری یزد
رویکرد اصلی مقالۀ حاضر این است که یکی از میراث‌های ادبی زبان و ادب فارسی، یعنی تذکرة الشعرا، را به دوستداران فرهنگ و ادب معرفی کند و گردوغبار گذشت زمان و بی‌توجهی اهل ادب را از چهرۀ آن بزداید و با ارائۀ گزارشی از ساختار و محتوای آن، گامی هرچند کوتاه، در زنده نگه داشتن یکی از آثار گرانسنگ عرصۀ زبان و ادب فارسی بردارد. نسخۀ خطی این کتاب در بخش نسخ خطی کتابخانۀ وزیری یزد به شمارۀ 2604 نگه...
متن کاملمعرفی و بررسی نسخۀ خطی دیوان غزلیات عالِمی دارابجردی، شاعر قرن دهم هجری
مولانا میرزا سهراب عالمی دارابجردی متوفای 975 هجری قمری، از شاعران عهد شاه طهماسب صفوی است. دیوان غزلیات برجای‌مانده از وی نسخه‌ای منحصربه‌فرد است و با شمارۀ 6/290 در کتابخانۀ ملی ایران نگهداری می‌شود. میراث مکتوبی که در عهد صفویان بر جای مانده، بسیار است. عالمی دارابجردی در قرن دهم می‌زیسته و سبک ادبی رایج در آن دوره، مکتب وقوع است؛ لیکن شیوۀ بیان وی در غزل‌سرایی به شیوۀ شاعران ماقبل خود، به‌و...
متن کاملمعرفی و تحلیل انتقادی نسخۀ خطی لیلی و مجنون میرزا عصمت الله مخدوم
یکی از نظیرهگویان نظامی در حوزۀ لیلی و مجنون سرایی، شاعری به نام میرزا عصمتالله مخدوم معروف به قاضی میرعابد بدخشانی، از شعرای گمنام افغانستان و ناحیۀ بدخشان در سدۀ سیزدهم هجری است که منظومۀ لیلی و مجنون را در سال 1239 هجری قمری به رشتۀ نظم کشیده‌است. از این اثر در ایران تنها یک نسخۀ خطی موجود است که تاکنون نیز معرفی نشده‌‌است. بررسی این نسخه نشان میدهد شاعر تحت تأثیر نظامی بوده‌است و داستان...
متن کاملمعرفی و بازشناسی نسخۀ خطی مثنوی بهرام و بهروز از وقار شیرازی
مثنوی بهرام و بهروز از وقار شیرازی، منظومه‌ای تعلیمی و عرفانی در 1440 بیت است که در سدۀ سیزدهم هجری سروده شده و محتوایی تعلیمی و عرفانی دارد. از این مثنوی تاکنون یک نسخۀ خطی به کتابت میرزا ابراهیم، مشهور به آقا و متخلّص به صفا به دست آمده است. شاعر هدف خود را از سرودن این منظومه، بیان مسائل حکیمانه به زبان شعر بیان کرده و برای تحقق این هدف، از شیوۀ عطار و مولانا و نظامی تأثیر پذیرفته است. گسترۀ ...
متن کاملمعرفی و بازنمایی ویژگی‌های سبکی نسخۀ خطی لیلی و مجنون صاعدای اصفهانی
میرزا محمدهاشم صاعدای اصفهانی از شاعران گمنام دورۀ صفویه است که شرح حالش در تذکره‌ها نیامده است. وی اثری با عنوان لیلی و مجنون دارد که از آن، تنها یک نسخه بر جای مانده و در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود و تاکنون نیز تصحیح و چاپ نشده است. شاعر به ادعای خود، این اثر را به شیوه و بر پایۀ داستان لیلی و مجنون نظامی سروده است. این پژوهش بر پایۀ روش توصیفی‌تحلیلی انجام گر...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 3 شماره 10
صفحات 1- 27
تاریخ انتشار 2019-02-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023